ΛΕΟΝΡΝΤΟ ΝΤΕ ΒΙΝΤΣΙ
Η Ιταλία του 15ου αιώνα ήταν ένα ταραχώδες μέρος, ένα μωσαϊκό πυκνοκατοικημένων πριγκιπάτων, βασιλείων και πόλεων-κρατών σε αέναη σύγκρουση μεταξύ τους. Οι ισχυρές οικογένειες που κινούσαν τα νήματα προσλάμβαναν ένα πυρήνα εκπαιδευμένων και δημιουργικών μυαλών για να ενισχύσουν τα κάστρα τους και να αναπτύξουν όπλα με τα οποία θα εφοδίαζαν τους μισθοφορικούς τους στρατούς.
Ως κορυφαίος διανοητής της αναγέννησης, ο Leonardo Da Vinci (1452-1519) μπήκε γρήγορα στους κόλπους αυτής της ελίτ, που κατέκτησε τους Φλωρεντίνους τόσο για την επιδεξιότητα του στην στρατιωτική μηχανική όσο και για την καλλιτεχνική του επιτηδειότητα. Μεγάλος καλλιτέχνης μέχρι την ηλικία των 20, ο da Vinci γρήγορα τράβηξε την προσοχή του Φλωρεντίνου κυβερνήτη Lorenzo de Medici, ο οποίος το 1482 διόρισε τον Leonardo στην θέση του πρέσβη δίπλα στον Ludovico Sforza, δούκα του Μιλάνου. O Da Vinci πέρασε τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες αλλάζοντας προστάτες ανάμεσα στο Μιλάνο, την Βενετία, την Φλωρεντία, τη Ρώμη και τελικά την Γαλλία, ζωγραφίζοντας, κάνοντας γλυπτά και σχεδιάζοντας τις πολεμικές του μηχανές.
Η βαλλίστρα είναι τόσο μεγάλη ποι οι 6 τροχοί της είναι τοποθετημένη με ελαφριά κλίση προκειμένου να αυξήσουν την σταθερότητα της.Η βαλλίστρα του Da Vinci δεν εκτοξεύει βέλη άλλα βαριά βλήματα.
Έχει πλάτος περίπου 13 μέτρα και για την όπλιση της χρησιμοποίησε έναν περίπλοκο μηχανισμό από κοχλίες. Ο Da Vinci εγκατέστησε βαρούλκα για να ρυθμίσει την δύναμη έλξης στις πλαϊνές πλευρές του τόξου,το οποίο επίσης διαθέτει έναν δεύτερο μηχανισμό με κοχλίες σχεδιασμένο για να μειώσει την δύναμη που απαιτείται για να μπει η βαλλίστρε σε θέση βολής.Ακόμη όμως και με όλες τις βελτιώσεις και καινοτομίες των μηχανισμών αυτών, το αδύνατο σημείο της εξακολουθεί να είναι η εύρεση της ισχύος που απαιτούνται για να οπλιστεί.
ΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΜΙΚΗ
Ο σχεδιασμός των τμημάτων μιας γιγάντιας βαλλίστρας απαιτεί γνώσεις στατικής, ενός κλάδου της μηχανικής που διέπει τις αναλογίες της απαιτούμενης δύναμης για τον έλεγχο στατικών συστημάτων που φέρουν φορτία, όπως είναι οι βίδες, οι τροχοί, τα έκκεντρα, οι καστάνιες, τα ελατήρια, οι βραχίονες ζυγοστάθμισης, οι στροφείς και οι τροχαλίες. Προκειμένου να καταλήξει στην ιδανική δομή για την εκτόξευση σε ικανοποιητική απόσταση «πέτρας βάρους περίπου πενήντα κιλών» από μια γιγάντια βαλλίστρα, ο Λεονάρντο έκανε ποικίλους υπολογισμούς πάνω στην δυναμική του τόξου, δηλαδή μελέτες σχετικές με την αναλογία των απαραίτητων επιπέδων για την εκτόξευση συγκεκριμένων αντικειμένων στη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση.
ΤΟ ΦΛΕΓΟΜΕΝΟ ΒΕΛΟΣ
Για τις μεγάλες βαλλίστρες ο Λεονάρντο σχεδίασε ένα φλεγόμενο βέλος, περιγράφοντας το ως εξής : «Πρόκειται για ένα βέλος το οποίο εκτοξεύεται από μία οριζόντια τοποθετημένη βαλλίστρα, και στις δύο γωνίες υπάρχει το εύφλεκτο υλικό τυλιγμένο σε λινό ύφασμα. Όταν η αιχμή σφηνώνεται, οι γωνίες πιέζονται πιο κοντά η μία στην άλλη, και η πυρίτιδα και το στουπί που είναι καλυμμένο με πίσσα παίρνουν φωτιά. Είναι ιδανικό όπλο που χρησιμοποιείται εναντίον πλοίων και ξύλινων προμαχώνων , αλλά και άλλων στόχων».
FIVE +!
Βασάκος Βασίλης
Γεωργιάδης Δήμος
Καμελίδης Ανδρέας
Μακαράς Άκης
Πολούα Θέλμα
Σαματά Ελίνα
Όπως είναι γνωστό ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήταν μια από τις πιο ιδιοφυείς φυσιογνωμίες της παλαιότητας. Ένας άνθρωπος, ο οποίος αφιέρωσε την ζωή του στις τέχνες και τις επιστήμες. Παρόλα αυτά εδώ θα περιοριστούμε στην αναφορά ενός πασίγνωστου οράματός του, δηλαδή εκείνο του «ιπτάμενου ανθρώπου».
Είναι γνωστό ότι ο Ντα Βίντσι θεωρείτε μια από τις πιο φιλόδοξες μορφές τις ιστορίας, πράγμα που αποδεικνύεται μέσω των έργων του και των οραμάτων του. Ένας ακόμη λόγος που στηρίζει την παραπάνω άποψη είναι το γεγονός ότι το 1960 στην Μαδρίτη βρέθηκαν δύο χειρόγραφα, γραμμένα από τον ίδιο γύρω στα 1504, τα οποία αναφέρονταν σε μια από τις μεγαλύτερες φιλοδοξίες του, δηλαδή εκείνη της πτήσης των πουλιών. Ήδη από τον Μεσαίωνα υπήρχαν ορισμένοι προάγγελοι που απεικόνιζαν μικρά παιδιά να παίζουν με παιχνίδια αποτελούμενα από μια αιωρούμενη ράβδο, κατά μήκος της οποίας μεταδίδονταν προωθητική ενέργεια σε ένα λεπιδωτό μηχάνημα που στροβιλίζονταν στον αέρα. Παρόλα αυτά ο Ντα Βίντσι ήταν αυτός, ο οποίος έκανε την σωστότερη παρατήρηση: «φροντίστε ώστε τα άκρα του έλικα να τυλιχτούν με ατσάλινο σύρμα χοντρό σαν σχοινί, ενώ η περιφέρεια από το κέντρο πρέπει να απέχει ένα διάστημα “Braccia” περίπου δηλαδή πέντε μέτρα». Αναλυτικότερα δηλαδή, ήταν της γνώμης ότι το ελικοειδές αυτό όργανο φτιαγμένο από λινό ύφασμα και με βουλομένους τους πόρους θα ήταν επαρκές, ώστε με μια γοργή κίνηση να πραγματοποιήσει σπειροειδείς κινήσεις στον αέρα και να υψωθεί στον ουρανό. Επιπλέον πρόσφερε και ένα παράδειγμα έτσι ώστε να γίνει πιο κατανοητό, αυτό ενός μακριού και λεπτού χάρακα ο οποίος στροβιλίζεται στον αέρα με ιλιγγιώδεις ταχύτητα. Δοκιμάζοντας το παράδειγμα αυτό παρατηρούμε ότι το χέρι μας καθοδηγείται από την κατεύθυνση του άκρου της συγκεκριμένης επίπεδης επιφάνειας. Συνεχίζοντας, η περιγραφή αυτή δελέασε αρκετούς ανθρώπους και τους οδήγησε στην (συχνά αυθαίρετη) αναπαραγωγή μοντέλων με σκοπό να ενταχθούν σε μουσεία.
Κλείνοντας, το ελικόπτερο αδιαμφισβήτητα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εφευρέσεις του Ντα Βίντσι, παρόλο που τελικά δεν κατασκευάστηκε, γεγονός που αποδεικνύετε καθημερινά μέσω της ευρείας του χρήσης αιώνες αργότερα από την επινόησή του.
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι κατασκεύασε το πρώτο υγρόμετρο περίπου στα 1400. Το όργανο αυτό μετρούσε το ποσοστό υγρασίας του αέρα τη χρονική στιγμή που γίνονταν η μέτρηση. Αποτελούνταν από ‘’σκάλες’’ που είχαν απορροφητικά υλικά όπως, σφουγγάρι μετάξι και ένα πανί.
Όταν οι συνθήκες ήταν απολύτως ξηρές τότε το υγρόμετρο έδειχνε μηδέν. Έτσι, όταν τα επίπεδα υγρασίας ανέβαιναν τα απορροφητικά σε νερό, υλικά υγραίνονταν, κατά συνέπεια βάρυναν, και το υγρόμετρο έδειχνε πλέον πόσο ήταν το ποσοστό της υγρασίας στον αέρα.
Στην πραγματικότητα ο πρώτος εφευρέτης του υγρόμετρου ήταν ο Nicholas of Cusa, ένας γερμανός φιλόσοφος που το 1450 σκέφτηκε πως θα μπορούσε με αυτή του την κατασκευή να υπολογίζει τις διακυμάνσεις της υγρασίας στον αέρα.
Το υγρόμετρο χρησιμοποιεί μια τρίχα από τα μαλλιά ενός ανθρώπου και κινεί έναν δείκτη πάνω σε ένα διαβαθμισμένο χάρακα. Όταν η τρίχα υγραίνεται από το ποσοστό υγρασίας στον αέρα, ο δείχτης μετακινείται και δείχνει πόσο υγρασία έχει ο χώρος. Ενώ όταν ο αέρας είναι ξερός η τρίχα μαλακώνει και έτσι ο δείχτης επιστρέφει στην μέση του χάρακα, δηλαδή στο σημείο μηδέν.
Παρά το γεγονός ότι η εφεύρεση του υγρόμετρου αποδίδεται στον da Vinci, τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς. Το 1481 ο Λεονάρντο σχεδίασε λεπτομερή σχέδια του υγρόμετρου βασισμένα όμως στα σχέδια του Nicholas of Cusa, και σε αυτά του Leone Alberti. Έτσι το μόνο που είχε να κάνει ο Λεονάρντο ήταν ουσιαστικά να σχεδιάσει το υγρόμετρο βάσει αυτών που διάβασε. Το 1664, ήταν που φτιάχτηκε το πρώτο πρακτικό και εύχρηστο υγρόμετρο, από τον Francesco Folli.
Ομάδα: Smilers
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι μελέτησε σε βάθος ζητήματα σχετικά με τη μέτρηση του χρόνου και τους ωρολογιακούς μηχανισμούς. Γνώριζε τα σημαντικότερα ρολόγια της εποχής του, μεταξύ άλλων και τα ρολόγια του Αλμπέρτι. Γνώριζε επίσης το αστρονομικό ρολόι του Λορέντζο ντέλλα Βολπάια και το Αστράριο του Τζοβάνι ντε Ντόντι, το οποίο λογιζόταν ως ένα από τα μηχανικά θαύματα της εποχής του. Ιδιαίτερα ωστόσο είχε εντυπωσιαστεί από το ρολόι του κωδωνοστασίου του Κιαραβάλε, μιας κοινότητας κοντά στο Μιλάνο, το οποίο, σύμφωνα με τον Λεονάρντο, δείχνει «τη σελήνη, τον ήλιο, τις ώρες και τα λεπτά». Μελετώντας το ρολόι αυτό, ο Λεονάρντο ενδιαφέρθηκε για τις μηχανές μέτρησης χρόνου και όσο περνούσαν τα χρόνια εξελίχθηκε σε έναν αληθινό ειδικό επί του θέματος. Έκανε έτσι σχέδια για κλεψύδρες, υδρομηχανικά ρολόγια και μηχανικά ρολόγια.
Το μεγαλύτερο πάθος του ωστόσο ήταν τα μηχανικά ρολόγια, καθώς για πρώτη φορά ήταν δυνατή η ακριβώς μέτρηση του χρόνου. Τα σχέδια του Λεονάρντο απεικονίζουν ρολόγια με κάθε λεπτομέρεια: συστήματα κίνησης και μετάδοσης, δείχτες και οθόνες, βαρίδια, οδοντωτούς τροχούς και ξυπνητήρια. Τα «ξεκοίλιαζε» για να μελετήσει τη δομή και τη δυναμική της κίνησης των εξαρτημάτων τους. Θέλησε μάλιστα να βρει έναν τρόπο για να αμβλύνει το χαρακτηριστικό ενοχλητικό χτύπο του ρολογιού. Έτσι, επινόησε ένα ημιτονοειδές έκκεντρο μέσα από το οποίο περνάει ο μύλος διαφυγής «χωρίς να κάνει καθόλου θόρυβο». Επιπλέον, σχεδίασε και βελτίωσε νέους τύπους ελατηρίων και σχεδίασε ειδικούς ατέρμονες κοχλίες.
Ακόμη και σε μια σελίδα στην οποία είχε σχεδιάσει σπουδές για μια πτητική μηχανή είχε ζωγραφίσει έναν ωρολογιακό μηχανισμό. Όταν κατασκευάστηκε το πρότυπο που βασιζόταν στο σχέδιο αυτό, έγινε αντιληπτό πως ό,τι στην αρχή φαινόταν ως μηχανισμός προώθησης της πτητικής μηχανής ήταν στην πραγματικότητα ένας ωρολογιακός μηχανισμός.
Ο Λεονάρντο, μελετώντας με τόση επιμονή τα εξαρτήματα των ρολογιών, ήθελε, όπως το έθετε ο ίδιος «να δημιουργήσει καινούργιες μηχανές για έναν καινούργιο κόσμο». Στον Κώδικα της Μαδρίτης συγκρίνει διαρκώς το μηχανισμό των ρολογιών με την κίνηση άλλων μηχανών.
Πολύ πριν από τον Γαλιλέο Γαλιλέι (1538) και τον Κρίστιααν Χόιχενς (1657), ο Λεονάρντο είχε κατανοήσει σε βάθος τις αρχές της μέτρησης του χρόνου.
Πρότυπο του μηχανισμού ενός σεληνιακού ρολογιού Σύμφωνα με ένα σχέδιο του 1507 21ος αιώνας
Ο Κώδικας της Μαδρίτης και ο Ατλαντικός Κώδικας, που είναι έργα σύγχρονα μεταξύ τους, περιλαμβάνουν αρκετές σελίδες μελετών και σχεδίων του ρολογιόυ του κωδωνοστασίου του κιστερκιανού αββαείου του Κιαραβάλε, κοντά στο Μιλάνο. Η εντύπωση που είχε κάνει το ρολόι αυτό στον Λεονάρντο είναι εμφανής: στον Ατλαντικό Κώδικα μόνον βρίσκουμε πάνω από εκατό σχέδια βασισμενα στις επιτόπιες παρατηρήσεις του. Αναρίθμητα ανάλογα σχέδια υπάρχουν και στον Κώδικα της Μαδρίτης Ι. Εδώ γίνεται ειδική μνεία στο συγκεκριμένο ρολόι: «Άξονες μέσα σε άξονες, όπως στο Κιαραβάλε». Το πρότυπο του μηχανισμού των φάσεων της σελήνης δείχνει με ποιον τρόπο ένα σύστημα αξόνων ενεργοποιείται από ένα στρόφαλο και μετακινεί μια σφαίρα∙ κάθε περιστροφή της αντιστοιχεί σε μια φάση της σελήνης.
Σχέδια του σεληνιακού συστήματος του Κιαραβάλε και πινιόν με εξέλικτρα.
Εθνική βιβλιοθήκη, Μαδρίτη
Στο κάτω μέρος της σελίδας απεικονίζονται παραλλαγές του σεληνιακού μηχανισμού του ρολογιού του Κιαραβάλε. Δικρίνεται ευκρινώς ο τρόπος που δούλευε ο Λεονάρντο. Ενώ το πάνω μέρος της σελίδας περιέχει σχέδια από πινιόν (είδος γραναζιού) και εξέλικτρα (τα οποία οφείλουμε να παρατηρήσουμε, δεν χρησιμοποιήθηκαν στην ωρολογοποιία πρίν από το 18ο και το 9ο αιώνα), πρόσθεσε, πλάι στο σεληνιακό μηχανισμό, το σχέδιο του μηχανισμού, ενός ξυπνητηριού. Εξαιτίας του χαρακτηριστικού αυτού των σελίδων των τετραδίων του, οι οποίες περιλαμβάνουν μόνο επιμέρους μηχανικά συστατικά και ποτέ ολόκληρους μηχανισμούς, ο Λεονάρντο θεωρούσε τον Κώδικα της Μαδρίτης μια «Εγκυκλοπαίδεια μηχανικών εξαρτημάτων». Σπανίως αναφέρεται ευθέως στην τέχνη της ωρολογοποιίας, ενώ πολλά από αυτά τα εξαρτήματα τα χρησιμοποιούσαν εκείνη την περίοδο στις υφαντουργικές μηχανές και στα αυτόματα για ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Η γέφυρα για την Κωνσταντινούπολη, του Leonardo da Vinci
Στις αρχές του 1500 ο Leonardo μελετά αμυντικά συστήματα της Γαληνότατης Δημοκρατίας εναντίον των Τούρκων. Για τους Τούρκους σχεδιάζει ανεμόμυλους και μια γέφυρα ανάμεσα στην Κωνσταντινούπολη και στο Πέραν. Η γέφυρα σχεδιάστηκε από τον Leonardo για τον Σουλτάνο Βαγιαζήτ Β’, με τολμηρή δομή και μοντέρνα φόρμα. Με συνολικό μήκος 600 βραχίονες έχει πάνω στο νερό μία μόνο καμάρα 400 βραχιόνων. Στα Αρχεία της Κωνσταντινούπολης βρέθηκε η επιστολή προς τον Σουλτάνο από τον Τούρκο Πρεσβευτή στη Γένοβα, με τον σχεδιασμό του « Άπιστου Leonardo».
Οι σχέσεις με την Κωνσταντινούπολη δεν ήταν τόσο δύσκολες όσο θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς: οι κύριοι του σπιτιού του πατέρα του Leonardo ήταν οι Gondi, δραστήριοι στην πρωτεύουσα της Ανατολής, το 1479 ο Bernardo Baroncelli που επιβουλευόταν της ζωής του Giuliano και του Lorenzo των Μεδικών, εντοπίστηκε στην Κωνσταντινούπολη από όπου είχε διαφύγει και οδηγήθηκε ξανά στην Φλωρεντία για να δικαστεί. Ο Leonardo τον σχεδιάζει και περιγράφει τα ενδύματα του : « Καπέλο από τούλι, μαύρο σατέν γιλέκο».
Επίσης, ο Michelangelo ήθελε να αφήσει την Ιταλία και να πάει να εργαστεί στην Τουρκία. Το Museo Ideale έχει σχεδιάσει εκ νέου τη γέφυρα του Leonardo για την Κωνσταντινούπολη, η οποία αποτελεί σύμβολο ένωσης λαών καθώς και πολιτισμών.
Το 1502 ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι παρουσίασε στο σουλτάνο Βαγιαζήτ Β΄ τα σχέδια μιας γέφυρας που θα ένωνε τα στενά του Βοσπόρου. Ο Βαγιαζήτ Β΄ φαίνεται πως δεν εμπιστευόταν την ιδιοφυΐα του ιταλού πολυτεχνίτη και αμέσως απέρριψε το σχέδιο, θεωρώντας αδύνατη την κατασκευή.
Ακόμα και σήμερα η γέφυρα που σχεδίασε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι για το σουλτάνο Βαγιαζήτ Β’, έναν από τους αρχηγούς της οθωμανικής αυτοκρατορίας, προκαλεί το θαυμασμό έστω κι αν δε βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη, όπου αρχικά προοριζόταν, αλλά στην πρωτεύουσα της Νορβηγίας, το Όσλο.
Το 1502 η γέφυρα θα ένωνε τις δύο όχθες του Κεράτιου Κόλπου, ανάμεσα στην Κωνσταντινούπολη και στην Πέρα, και θα είχε μήκος 300 μέτρα. Ωστόσο ο σουλτάνος ήταν πεπεισμένος ότι μια τέτοια κατασκευή ήταν αδύνατη. Ο Νορβηγός μηχανικός Βέμπγιορν Σαντ, παθιασμένος με τον Λεονάρντο ντα Βίντσι, αποφάσισε να υλοποιήσει το σχέδιό του. Με τη χρηματοδότηση της εταιρείας που κατασκευάζει τους νορβηγικούς αυτοκινητόδρομους, η γέφυρα πήρε τελικά σάρκα και οστά.
Απόλυτα σταθερή χάρη στη δομή των διπλών τόξων, έχει μεγάλη αντοχή ακόμα και στον άνεμο. Διαθέτει τέσσερα στηρίγματα που βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους, λειτουργώντας και ως αντερείσματα. Όσο για την εμφάνισή της, είναι αρκετά φουτουριστική, όπως τόνισε χαρακτηριστικά στην τελετή των εγκαινίων και η βασίλισσα Σόνια της Νορβηγίας.
Πώς: Αψίδες στήριξης.
Μήκος: 121 μέτρα.
Άνοιγμα Αψίδας: 45-55 μέτρα.
H γέφυρα σχεδιάστηκε από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι και κατασκευάστηκε από το Νορβηγό Βέμπγιορν Σαντ. Βρίσκεται στο Όσλο.
Ομάδα: Οι ερευνητές
Μέλη: Ασλανίδης Ζαχαρίας, Δίγκας Γιώργος, Νικολαϊδης Λευτέρης, Πεχλιβανίδης Θανάσης
Αρχηγός Ομάδας: Σιδέρης Γιώργος
Πηγές:
http://www.leonardobridgeproject.org/
Βασική πηγή:
Leonardo da Vinci: Τα μυστικά της δημιουργίας του στην τέχνη και στην επιστήμη
Μπορείτε να κατεβάσετε την σελίδα σε μορφή MS-Word εδώ
Γενικά για τις πτητικές μηχανές…..
Το ενδιαφέρον για τις πτητικές μηχανές καθώς και για την ανατομία των πτηνών και την ικανότητα τους να πετάνε ξεκίνησε τον 15ο αιώνα. Έτσι λοιπόν, από τον 15ο αιώνα ο Λεονάρντο ντα Βίντσι προσπάθησε να στηρίξει θεωρητικά τη δυνατότητα κατασκευής πτητικών μηχανών, μελετώντας προσεκτικά την πτήση των πουλιών. Ο ντα Βίντσι απορρίπτοντας την κεντρική ιδέα της θεωρίας του Αριστοτέλη, υποστήριξε ότι ο αέρας αντιτίθεται στην πτήση. Ξεκινώντας όμως από την σωστή αυτή άποψη, διατύπωσε τη λανθασμένη θεωρία ότι η κίνηση των φτερών των πουλιών δημιουργεί συμπίεση του αέρα από την κάτω μεριά τους. Έτσι, η πτήση των πουλιών είναι δυνατή γιατί μπορούν να στηρίζονται πάνω στις συμπυκνώσεις του αέρα και να πετούν. Μετά από πειράματα κατέληξε και στο πολύ σωστό συμπέρασμα ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στο τετράγωνο του βάρους που πρόκειται να πετάξει και του κυκλικού μήκους του φτερού της πτητικής μηχανής. Έτσι υπολόγισε ότι για να πετάξει ένας άνθρωπος χρειάζεται φτερά μήκους περίπου12 μέτρων. Σχεδίασε και κατασκεύασε πολλά πρότυπα πτητικών μηχανών που καμία δυστυχώς για αυτόν δεν είχε επιτυχία. Αργότερα παρατηρήθηκε ότι ορισμένα πουλιά μπορούσαν να πετούν χωρίς να κουνούν τα φτερά τους, απλώς γλιστρώντας μέσα στον αέρα.
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΕΛΙΚΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ LEONARDO DA VINCI
Όπως και μερικοί άλλοι, έτσι και ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, πολυμήχανος και εφευρετικός καθώς ήταν προσπάθησε να λύσει το πρόβλημα της πτήσης του ανθρώπου σχεδιάζοντας περίπου 10 πρότυπα πτητικών μηχανών τα οποία έχουν πολυάριθμες ομοιότητες με τις σύγχρονες μηχανές. Μερικά από τα πιο επιτυχημένα κατασκευάσματα ήταν το αερόστατο, το πρότυπο ελικοπτέρου και το ανεμόπτερο που βασιζόταν περισσότερο στην ανατομία του πουλιού.
Παρατηρώντας το αερόστατο, βλέπουμε πως με βάση τις θεωρίες του ντα Βίντσι ένα αερόστατο πρέπει να είχε σκελετό σαν πυραμίδα με τετραγωνισμένη βάση. Επίσης πρέπει στο επάνω μέρος του αερόστατου να καλύπτεται με μία ενισχυμένη τέντα με πλάτος και ύψος 12 βραχίονες (μονάδα μέτρησης της τότε εποχής). Υποστήριζε πως με το αερόστατο κάποιος άνθρωπος μπορούσε να πηδήξει από οποιοδήποτε ύψος χωρίς να υποστεί κανένα απολύτως τραυματισμό.
Η ιστορία του αερόστατου ως σήμερα…..
Πληροφορίες για το αερόστατο
Το αερόστατο είναι πτητικό μέσο ελαφρύτερο από τον αέρα, που αιωρείται χάρη στην άνωσή του. Αποτελείται από δύο κύρια μέρη: τη λέμβο ή γόνδολα (που λέγεται και «καλάθι») και είναι ο χώρος όπου βρίσκονται άνθρωποι, όργανα και τυχόν φορτίο, και ένα μεγάλο σάκο που γεμίζει με ζεστό αέρα ή κάποιο ελαφρύτερο του αέρα αέριο. Η πρώτη πετυχημένη πτήση με αερόστατο έγινε από τους Αδελφούς Μονγκολφιέ στις 21 Νοεμβρίου 1783 στο Παρίσι.
Στα κατοπινά χρόνια το αερόστατο χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα. Ήδη λίγα χρόνια
μετά την πτήση του συνειδητοποιήθηκε η χρησιμότητά του στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, σε αναγνωριστικό (και αργότερα αντιαεροπορικό) ρόλο. Σε αυτό το ρόλο συνέχισε να χρησιμοποιείται μέχρι και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Χρησιμοποιείται επίσης, μέχρι και σήμερα, για παρατηρήσεις της ανώτερης ατμόσφαιρας, αλλά και για σπορ.
Εξέλιξη του αερόστατου αποτέλεσε το αερόπλοιο.
H MEΛΕΤΗ ΤΟΥ LEONARDO DA VINCI ΓΙΑ ΤΟ ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ
Ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς, μηχανικούς και φυσικούς ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι , κατασκεύασε πράγματι ένα ηλιακό κανόνι ατμού, που έριχνε φλεγόμενα βλήματα. Έτσι υποστηρίζει ένας Ιταλός μηχανικός, που έχει στα χέρια του τα σχέδια ενός τέτοιου όπλου. Λέγεται ότι ο Λεονάρντο Ντα κατασκεύασε εκπληκτικές πολεμικές μηχανές, από καταπέλτες μέχρι γιγάντιους γάντζους,
Πρόκειται για ένα κανόνι που λειτουργούσε με ατμό. Αποτελούνταν από ένα μεταλλικό κυλινδρικό λέβητα που πάνω του υπήρχε συνδεμένο με στρόφιγγα ένα κλειστό δοχείο με νερό. Ο λέβητας στο ανοικτό άκρο του είχε ενσωματωμένη μια ξύλινη κάνη στην οποία τοποθετούνταν η προς εκτόξευση λίθινη σφαίρα. Η κάνη έφρασσε με μια ξύλινη δοκό που ασφαλιζόταν με δύο αντηρίδες. Όταν ο λέβητας αποκτούσε με φωτιά την κατάλληλη θερμοκρασία, ανοιγόταν η στρόφιγγα, το νερό έπεφτε στον λέβητα, εξατμιζόταν ταχύτατα, η ξύλινη δοκός έσπαζε και η σφαίρα εκτοξευόταν. Το βεληνεκές της σφαίρας ρυθμιζόταν από την κλίση του όπλου και την επιλεγμένη αντοχή της ξύλινης δοκού. Πρώτη επανασχεδίαση του ατμοτηλεβόλου του Αρχιμήδη έγινε από τον Leonardo da Vinci που το ονόμασε «architronito» από τις λέξεις Αρχιμήδης και τρώνυμμι (=τραυματίζω).
Πώς λειτουργούσαν τα κανόνια ατμού
Η νέα μελέτη του Rossi, έρχεται τώρα να καθορίσει τη λειτουργία και τις δυνατοτήτες ενός κανονιού ατμού. Κατά πάσα πιθανότητα, λέει, το όπλο περιείχε μια δεξαμενή με νερό το οποίο θερμαινόταν και μετατρεπόταν τελικά σε ατμό και να δώσει ώθηση σε πήλινα σφαιρικά βλήματα τα οποία τελικά εκτοξεύονταν από την κάνη του.
Κάθε βλήμα περιείχε το γνωστό, κυρίως από το Βυζάντιο, «ελληνικό πυρ» ή «υγρό πυρ» , μια μάζα από άγνωστα σε εμάς αλλά πάντως εύφλεκτα υλικά. Έτσι, η βολή προκαλούσε εκρήξεις και τελικά πυρπόληση των στόχων.
Ο Rossi και η ομάδα του υπολόγισαν επίσης ότι ο ατμός που παραγόταν είχε τη δυνατότητα να στείλει ένα βλήμα βάρους 6 κιλών στο στόχο του με ταχύτητα 60 μ. ανά δευτερόλεπτο. Η ταχύτητα αυτή επέτρεπε επιτυχείς βολές σε στόχους σε απόσταση μέχρι και 150 μ.
Σήμερα, ο Τσεζάρε Ρόσι από το Πανεπιστήμιο Φεντερίκο II της Νάπολης, παρουσιάζει ένα εναλλακτικό σενάριο. Υποστηρίζει πως διάφοροι λόγιοι, μεταξύ των οποίων ο Πετράρχης και ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, είχαν γράψει πως ο Αρχιμήδης είχε εφεύρει ένα κανόνι, που χρησιμοποιούσε πεπιεσμένο ατμό για να δίνει ώθηση στο βλήμα και να πετιέται με μεγάλη ταχύτητα. Το 2006, μία ομάδα από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) κατάφερε να κατασκευάσει ένα τέτοιο κανόνι, ενώ οι δοκιμές στέφθηκαν με επιτυχία.
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι εκτιμά πως το κανόνι ατμού μπορεί να εξηγήσει το θρύλο του καθρέφτη. Σύμφωνα με τον ίδιο, ένα τέτοιο κανόνι θα μπορούσε να θερμανθεί από καθρέφτες που εστίασαν τις ηλιακές ακτίνες, ενώ τα βλήματα θα μπορούσαν να είναι κοίλα και γεμισμένα με ένα εύφλεκτο υγρό -ίσως ένα μείγμα θείου, βιτουμενίου, πίσσας και οξειδίου του ασβεστίου. Σε µελέτη του µε τίτλο «Τα κανόνια του Αρχιμήδη εναντίον του ρωµαϊκού στόλου;» ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι αναπτύσσει τη θεωρία του: ο Αρχιμήδης, ένας από τους σημαντικότερους µαθηµατικούς, µηχανικούς και φυσικούς της αρχαίας Ελλάδας, αντί να στρέψει µέσω των κατόπτρων το φως του ήλιου στα κινούµενα πλοία, είναι πιθανό να χρησιμοποίησε καθρέφτες προκειμένου να ζεστάνει νερό που βρισκόταν σε ειδικές δεξαμενές. Το νερό έβραζε και ο παγιδευμένος ατµός προκαλούσε την έκρηξη του όπλου, στέλνοντας «οβίδες» στους Ρωµαίους 1.500 χρόνια πριν γίνει γνωστή στην Ευρώπη η πυρίτιδα και μάλιστα µε ταχύτητα άνω των 200 χλµ. ανά ώρα και βεληνεκές περίπου 150 µμέτρα.
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ι πιστεύει ότι οι «οβίδες» ήταν πήλινες και περιείχαν «υγρό πυρ», µια µάζα από εύφλεκτα υλικά. Έτσι, η βολή προκαλούσε εκρήξεις και τελικά πυρπόληση των στόχων.
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι προσπάθησε να φτιάξει ένα πιθανό σχέδιο του κανονιού. Παρόλο που η χρήση των καθρεφτών με αυτό τον τρόπο έμοιαζε μάλλον μη πρακτική, ο ίδιος δηλώνει πως οι Συρακούσιοι θα μπορούσαν να τους είχαν χρησιμοποιήσει για να αποφύγουν τα πυρά, καθώς τα κανόνια βρίσκονταν στα τείχη της πόλης, πάνω σε ξύλινες πλατφόρμες. Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι υπολογίζει πως ένα βλήμα 20 εκατοστών σε διάμετρο είχε βάρος γύρω στα 6 κιλά και εκτινασσόταν από το όπλο, διανύοντας απόσταση 60 μέτρων/δευτερόλεπτο. Ένα όπλο, τοποθετημένο 10 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, το οποίο έριχνε πυρά σε γωνία 10 μοιρών προς τον ορίζοντα, είχε εύρος βολής γύρω στα 150 μέτρα.
Τι αναφέρουν οι αρχαίες πηγές
Είναι γεγονός ότι η αντιμετώπιση των Ρωμαίων με κάτοπτρα είναι στην πραγματικότητα ένας θρύλος των μεσαιωνικών χρόνων. Από τις αρχαίες πηγές, ο φυσικός και φιλόσοφος Γαληνός αναφέρει μια συσκευή πυρπόλησης που χρησιμοποιήθηκε εναντίον του ρωμαϊκού στόλου, η λεπτομέρεια όμως με τα κάτοπτρα απουσιάζει, όπως και σε όλη την αρχαία γραμματεία.
Ο Πλούταρχος κάνει αναφορά σε µια µακρόστενη µηχανή που ανάγκασε τους Ρωµαίους να εγκαταλείψουν την πολιορκία των Συρακουσών, ενώ άλλοι συγγραφείς αναφέρουν ένα κανόνι ατµού. Πολλούς αιώνες αργότερα, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι τελικά κατάφερε να σχεδίασε ένα παρόµοιο κανόνι χαρακτηρίζοντάς το ως επινόηση του µεγάλου αρχαίου µαθηµατικού. Ετσι, είναι πολύ πιθανό τα κάτοπτρα του θρύλου να ήταν στην πραγµατικότητα κανόνια ατµού.
Πώς ήταν το κάτοπτρο του Αρχιμήδη
Ο Σακκάς αρχικά υπέθεσε ότι θα επρόκειτο για έναν μεγάλο κυρτό καθρέφτη. Λαμβάνοντας όμως υπ’ όψιν τα δεδομένα της τότε εποχής, όπως τεχνολογική αδυναμία παραγωγής ενός γυάλινου γιγαντιαίου καθρέφτη, αναθεωρεί. Εκτός αυτού, όπως κι ίδιος είπε, «θα πρέπει να υποθέσουμε ότι οι Ρωμαίοι δεν ήταν τυφλοί για να μείνουν άπραγοι αντικρίζοντας έναν τεράστιο καθρέφτη, τοποθετημένο στα τείχη της πόλης που πολιορκούσαν».
Η επόμενη σκέψη που έκανε, ήταν αρκετά…προχωρημένη. Υπέθεσε ότι ο Αρχιμήδης θα είχε προχωρήσει σε έναν πιο ευέλικτο τρόπο δημιουργίας ενός τεράστιου κατόπτρου, το οποίο θα απαρτίζονταν από άλλα μικρότερα. Δεδομένης της αδυναμίας που αναφέρθηκε πιο πάνω για μαζική παραγωγή γυάλινων κατόπτρων, ο Σακκάς προχώρησε στο συμπέρασμα, πως το περίφημο κάτοπτρο του Αρχιμήδη, απαρτίζονταν στην πραγματικότητα από τις ασπίδες των στρατιωτών που ήταν οχυρωμένοι στα τείχη, ή εν πάση περιπτώσει από χάλκινα κάτοπτρα που κρατούσαν οι στρατιώτες.
Όπως είπε, «Ο Αρχιμήδης, πιθανότατα καθοδηγούσε την παράταξη των στρατιωτών, έτσι ώστε η συνολική τους διάταξη να δημιουργεί κάτοπτρα για να μπορούν να συγκεντρώσουν τις αχτίνες του ήλιου σε ένα σημείο και να τις μετατρέψουν σε δέσμη θερμότητας. Έτσι οι Ρωμαίοι δεν μπορούσαν να αντιληφθούν, τουλάχιστον άμεσα, τι είναι αυτό που τους καίει».
Τόσο το δρεπανηφόρο άρμα και το οπλισμένο με πυροβόλα τεθωρακισμένο άρμα είναι για τον Ντα Βίντσι και την εποχή του παραδείγματα εφευρέσεων που προέρχονται από την κλασική Αρχαιότητα, πρότυπα που πρέπει να τα 
μελετήσει ξανά και να τα συναγωνιστεί. Σε μία σημείωση σχετική με το δρεπανηφόρο άρμα ο Λεονάρντο κάνει σαφή υπαινιγμό στην αρχαία προέλευσή τους: «Αυτά τα άρματα ήταν διαφόρων τύπων […]». Ωστόσο η στάση του Λεονάρντο και των καλλιτεχνών-μηχανικών της Αναγέννησης απέναντι στον κόσμο της κλασικής Αρχαιότητας δεν χαρακτηρίζεται μόνο από θαυμασμό και τάση μίμησης, αλλά και από πνεύμα συναγωνισμού και διάθεση υπέρβασης. Η κλασικής προέλευσης ιδέα του τεθωρακισμένου άρματος σε σχήμα χελώνας ήταν γνωστή ήδη από το Μεσαίωνα. Ο Λεονάρντο παίρνει τη γενική ιδέα και την επεξεργάζεται ελεύθερα, τροποποιώντας την και συμπληρώνοντας τη. Το κλασικό πρότυπο, όπως συμβαίνει στην ζωγραφική, την γλυπτική και την αρχιτεκτονική, δεν καταπνίγει τη δημιουργικότητα του αναγεννησιακού καλλιτέχνη-μηχανικού, αλλά τη διεγείρει. Ο Ντα Βίντσι επινοεί με τον τρόπο αυτό ένα πρωτότυπο σύστημα κίνησης του άρματος( που τίθεται σε κίνηση από ανθρώπους ή ζώα), στο οποίο υπάρχει η πρόβλεψη για μία σειρά πολυβόλων διατεταγμένων στην περίμετρό του. Από εικονογραφική άποψη, τόσο στο σχέδιο του τεθωρακισμένου άρματος όσο και σε εκείνου του δρεπανηφόρου άρματος βρισκόμαστε σε μία διάσταση που απέχει εξίσου από την καθαρά τεχνολογική και επιστημονική μηχανολογική απεικόνιση και από τη μηχανολογική αναπαράσταση που μεταμορφώνεται σε δραματική σκηνή. Στις δύο εικόνες του τεθωρακισμένου άρματος ο Λεονάρντο προσφέρει μία αναπαράσταση της μηχανικής ολοκληρωμένης και μία αναπαράσταση της εσωτερικής δομής της, της «ανατομίας» της. Στην τελευταία εικόνα δίνει κάποιες πληροφορίες σχετικά με το μηχανισμό και τους τροχούς του συστήματος κίνησης. Παρ’ όλα αυτά το σχέδιο που περιγράφει αυτά τα μέρη είναι μόλις κάτι περισσότερο από ένα σκίτσο, ενώ στο σχέδιο στα δεξιά το άρμα απεικονίζεται όχι μόνο ολοκληρωμένο, αλλά και εν δράσει, με τις κάννες να έχουν εκπυρσοκροτήσει, σηκώνοντας σκόνη και βγάζοντας καπνό. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στο σχέδιο που απεικονίζει το δρεπανηφόρο άρμα. Σε αυτήν την περίπτωση η περιγραφή των μηχανικών μερών γίνεται με ένα σχέδιο πολύ καθαρό και ακριβές. Ωστόσο αυτό που κυριαρχεί στην εικόνα είναι η δραματική αναπαράσταση ανθρώπων και ζώων: ένα άλογο με το κεφάλι κατεβασμένο, ο αναβάτης που γυρίζει το κεφάλι του απότομα προς τα πίσω γιατί αντιλαμβάνεται κάποιο κίνδυνο. Κινήσεις που εκφράζουν τη διέγερση της μάχης και που, για μία ακόμα φορά , προσφέρουν κάτι παραπάνω από τη στεγνή παρουσίαση μιας μηχανής.
Α. Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να ειπωθεί σχετικά με αυτό το φιλόδοξο σχέδιο είναι ότι το άρμα θα ήταν σε θέση να κινηθεί στο πεδίο της μάχης. Ο ίδιος ο Λεονάρντο: « θα φτιάξω άρματα κλειστά, ασφαλή και απρόσβλητα ∙ και τέτοια που, αν εισχωρήσουν στις τάξεις του εχθρού με τα πυροβόλα τους, λίγοι θα είναι οι στρατιώτες που δε θα σκοτώσουν. Και πίσω από αυτά θα μπορεί να ακολουθεί το πεζικό χωρίς απώλειες και χωρίς κανένα εμπόδιο». Σκοπός του σχεδίου ήταν περισσότερο η πρόκληση θαυμασμού και έκπληξης παρά η αποτελεσματικότητα στο πεδίο της μάχης. Θεωρητικά, τη μηχανή κινούσαν άνθρωποι – υποθέτουμε ότι χρειάζονταν οκτώ άτομα – , που από το εσωτερικό του χειριζόταν το άρμα και όπλιζαν τα πυροβόλα.
Η κίνηση του άρματος γινόταν με μανιβέλες και οδοντωτούς τροχούς, αλλά η απαιτούμενη δύναμη ώστε να κινηθεί η όλη κατασκευή ήταν δυσανάλογη για τον άνθρωπο. Για το λόγο αυτό εξετάστηκε η δυνατότητα χρησιμοποιηθούν άλογα η βόδια αλλά η παρουσία των ζώων αυτών σε ένα χώρο κλειστό και περιορισμένο όπως το άρμα σίγουρα δεν αποδείχθηκε εφικτή λύση.
Β. Η λειτουργία του άρματος ήταν απλή. Οι χειριστές γύριζαν τις κεντρικές μανιβέλες και οι τροχοί άρχιζαν να γυρίζουν. Από τη στιγμή που ξεκινούσε, και αν υποθέσουμε ότι το έδαφος θα ήταν τελείως ομαλό, το άρμα θα συνέχιζε την πορεία του πιο εύκολα. Τα μεγαλύτερα προβλήματα έθεταν σίγουρα η εκκίνηση της μηχανής, η ανεπάρκεια της διαθέσιμης ενέργειας και η δυσαναλογία μεταξύ της κατασκευής και του βάρους του όλου σώματος, που πρέπει να ήταν πραγματικά μεγάλο. Το άρμα ήταν τόσο ψηλό, ώστε πιθανότατα στο εσωτερικό του ήταν τοποθετημένες σκάλες για να ανεβαίνουν οι χειριστές στον πυργίσκο. Ο τελευταίος χρησίμευε για παρατήρηση και μετάδοση πληροφοριών αναφορικά με τους ελιγμούς και τις βολές. Τα πολυάριθμα πυροβόλα εξασφάλιζαν ένα πεδίο βολής της τάξης των 360 μοιρών.
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης επιστήμονας και ασχολήθηκε με την οπτική και με την μηχανολογία και έζησε την περίοδο της Αναγέννησης.
Θεωρείται αρχετυπική μορφή του Αναγεννησιακού καλλιτέχνη, Homo Universalis και μια ιδιοφυής προσωπικότητα. Μεταξύ των πιο διάσημων έργων του βρίσκονται η Μόνα Λίζα και ο Μυστικός Δείπνος.
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, υπήρξε ακόμα σημαντικός εφευρέτης και επιστήμονας, με σημαντική συνεισφορά στην ανατομία, και την αστρονομία.
TA ΠΑΙΔΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ
Ο Λεονάρντο γεννήθηκε στην πόλη Αντσιάνο, κοντά στο μικρό χωριό Βίντσι 50 χιλιόμετρα δυτικά της Φλωρεντίας της Ιταλίας στις 15 Απριλίου του έτους 1452 μ.Χ. Το πλήρες όνομα του ήταν «Leonardo di ser Piero da Vinci», αν και υπέγραφε τα έργα του ως «Leonardo» ή «Io, Leonardo» (= «Εγώ, ο Λεονάρντο»). Ήταν γιος συμβολαιογράφου του Πιέρο ντα Βίντσι και της Κατερίνας, της οποίας δεν γνωρίζουμε την πλήρη ταυτότητα. Οι δυο τους δεν έγιναν ποτέ νόμιμο ζευγάρι. Ο Πιέρο ήταν συμβολαιογράφος και δικηγόρος στην περιοχή, όπως και ο πατέρας του, παππούς του Λεονάρντο. Η μητέρα του, Κατερίνα, πιθανόν ήταν ταπεινότερης καταγωγής, μάλλον υπηρέτρια. Ένα χρόνο περίπου μετά τη γέννηση του Λεονάρντο οι γονείς του παντρεύτηκαν: ο Πιέρο την κόρη ενός πλούσιου συμβολαιογράφου και η Κατερίνα έναν εργάτη υψικαμίνου.
Μεγάλωσε με τον πατέρα του στην πόλη της Φλωρεντίας, όπου από πολύ μικρή ηλικία έδειξε δείγματα της ευφυΐας και του καλλιτεχνικού του ταλέντου με φήμη εδραιωμένη σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, αναγνωρίζεται ως «οικουμενική διάνοια» από ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΠΟΡΕΙΑ
Το 1469 (δεκατεσσάρων χρονών) άρχισε η καλλιτεχνική σταδιοδρομία του στο εργαστήριο του Andrea del Verrocchio στη Φλωρεντία, όπου βοήθησε στην ολοκλήρωση του πίνακα «Η βάφτιση του Χριστού» Το 1472 ο Λεονάρντο γίνεται – σύμφωνα με το έθιμο της εποχής – μέλος της συντεχνίας των ζωγράφων της Φλωρεντίας, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι αποτελούσε πλέον ανεξάρτητο καλλιτέχνη. Το πιο πρώιμο γνωστό έργο του αποτελεί το επονομαζόμενο «Σχέδιο τοπίου στην κοιλάδα του Άρνου»(1473), το οποίο βρίσκεται σήμερα στην Πινακοθήκη Ουφίτσι της Φλωρεντίας. Το 1476 κατηγορήθηκε ο Λεονάρντο για ομοφυλοφιλία, αλλά αθωώθηκeΣε όλη την περίοδο του 1472–1480 εργάστηκε στο εργαστήριο του Βερόκιο, ενώ παράλληλα φιλοτεχνούσε και δικούς του πίνακες. Αργότερα, το, 1482 ζήτησε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον πρίγκιπα Lodovico Sforza στο Μιλάνο και έγινε δεκτός. Έτσι μετακόμισε εκεί και ίδρυσε την Accademia Leonardi Vinci.
Ο Λεονάρντο δεν ήταν μόνο ένας περίφημος καλλιτέχνης, αλλά και μία οικουμενική αναγεννησιακή ιδιοφυΐα που συνδύαζε στο πρόσωπό του την επιστήμη, την τεχνική και την τέχνη, ξεπερνώντας με το έργο του το χώρο εργάστηκε. Ανάμεσα στα σχέδια που διασώθηκαν, μερικά αναφέρονται σε μηχανές που επινόησε, αλλά φυσικά δεν κατασκεύασε, όπως ένα άρμα μάχης, ένα αυτοκίνητο, ένα ελικόπτερο κι ένα αλεξίπτωτο. Πέρα από αυτά, ο Λεονάρντο σχεδίασε ιδανικούς κήπους σε πύργους, εκκλησίες, κανάλια υδρεύσεως, οχυρά και δρόμους.
Φλωρεντία 1472-1482
Τα πρώτα του έργα φιλοτεχνήθηκαν την περίοδο που ήταν μαθητευόμενος του Φλωρεντινού ζωγράφου και αρχιτέκτονα Αντρέα ντελ Βερόκιο. Ακόμα και σε αυτά τα πρώιμα έργα του, αναδεικνύεται το ταλέντο του στο σχέδιο αλλά και η πειθαρχημένη προσοχή του στη λεπτομέρεια. Τα του έργα απέδιδαν χριστιανικά θέματα και έδινε ιδιαίτερη βάση και σημασία στις εκφράσεις των απεικονιζόμενων προσώπων, αλλά και στις στάσεις των σωμάτων τα οποία τα συνδύαζε με διάφορα στοιχεία της φύσης, όπως λουλούδια ή ζώα. Ο Λεονάρντο πραγματοποίησε μεταξύ άλλων πολλές σπουδές παρατηρώντας τη φύση, όπως το περίφημο Τοπίο του Άρνου. Οι σπουδές αυτές είχαν τελικά άμεση εφαρμογή σε μεταγενέστερα έργα του, καθώς σχεδόν σε κάθε πίνακα του διακρίνεται και ένα τοπίο στο φόντο.
Η ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΜΕ ΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ ΤΟΥ
Στοιχεία για την στενή επαγγελματική σχέση που ανέπτυξε ο Λεονάρντο με τον δάσκαλό του μπορούν να εντοπιστούν σε πολλά έργα για τα οποία συνεργάστηκαν. Λέγεται πως σε ένα από αυτά, τη Βάπτιση του Χριστού, έργο κατά κύριο λόγο του Βερόκιο, ο ντα Βίντσι ζωγράφισε έναν άγγελο με τόσο εντυπωσιακό τρόπο που ήταν καλύτερος από κάθε μορφή που ζωγράφιζε ο δάσκαλός του. Όπως σημειώνει ο Βαζάρι, αυτός ήταν και ο λόγος που ο Βερόκιο δεν ξαναζωγράφισε ποτέ, παραμερίζοντας μπροστά στο ταλέντο του μαθητή του. Η εκδοχή αυτή, αν και πιθανή, δεν είναι καθολικά αποδεκτή.Ο πρώτος ανεξάρτητος πίνακας του Λεονάρντο θεωρείται από πολλούς η Παναγία με το γαρύφαλλο που βρίσκεται σήμερα στην Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου, αν και μάλλον τον ζωγράφισε όσο βρισκόταν ακόμα στο εργαστήριο του Βερόκιο. Σε αυτό το έργο διακρίνονται και επιδράσεις από τους Φλαμανδούς ζωγράφους του παρελθόντος. Ανάλογοι πίνακες ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένοι τον 15ο αιώνα στη Φλωρεντία και προορίζονταν για ιδιωτικό προσκύνημα, ο Λεονάρντο συνέτασσε και μικρούς καταλόγους των έργων του, από τους οποίους γνωρίζουμε πως στα πρώτα χρόνια της παραμονής του στη Φλωρεντία ζωγράφισε αρκετούς πίνακες με την Παναγία. Παράλληλα όμως, πειραματίστηκε και με φανταστικά θέματα που του επέτρεπαν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό να εκφραστεί ελεύθερα. Θεματολογία αυτού του είδους ωστόσο δεν ήταν τόσο αποδεκτή εκείνη την εποχή.
Η ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΗ ΚΑΡΙΕΡΑ ΤΟΥ
Οι πρώτοι πίνακες του Λεονάρντο δείχνουν πως δεχόταν αρχικά μικρές παραγγελίες. Την ίδια περίοδο που ο ντα Βίντσι ξεκινούσε την πορεία του, ζωγράφοι όπως ο Μποτιτσέλι ή ο Ντομένικο Γκιρλαντάγιο (δάσκαλος του Μιχαήλ Άγγελου) βρίσκονταν στο αποκορύφωμα της καριέρας τους. Φαίνεται πως σημαντικό ρόλο στο να δεχτεί ο Λεονάρντο τις πρώτες μεγάλες παραγγελίες έργων, διαδραμάτισε ο πατέρας του και ειδικά η συνεργασία του ως συμβολαιογράφος με την Σινιορία, δηλαδή την «κυβέρνηση» της πόλης.Ήδη από τη δεκαετία του 1470, ο ντα Βίντσι φαίνεται πως είχε καθιερωθεί ως σημαντικός ζωγράφος. Η περίοδος μέχρι το 1482 αποτελεί κατά κάποιο τρόπο την Η Προσκύνηση των Μάγων (1481-1482)πρώτη εποχή της δημιουργίας του. Ανάμεσα στα σημαντικά έργα που του αναθέτουν είναι ένας πίνακας με θέμα την προσκύνηση
Μιλάνο
Στο Μιλάνο, ο Λεονάρντο επιχειρεί ένα νέο ξεκίνημα ως καλλιτέχνης. Οι λόγοι της μετακόμισης του εκεί είναι άγνωστοι, όμως πιθανόν να έπαιξε ρόλο το γεγονός πως το Μιλάνο ήταν την εποχή εκείνη μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της Ευρώπης και ίσως να ήλπιζε πως θα εξασφάλιζε μεγαλύτερες παραγγελίες. Στα πρώτα έργα για τα οποία υπέβαλε προσφορά, περιλαμβανόταν και η πρόταση για ένα μεγάλο άγαλμα του Φραντσέσκο Σφόρτσα, παραγγελία του γιου του. Όπως ο ίδιος ο Λεονάρντο αναφέρει στην αίτηση του, σκοπός του έργου ήταν να ενισχύσει τη φήμη του ηγεμόνα του Μιλάνου. Στην ίδια επιστολή τονίζει τις δεξιότητες του ως μηχανικός γεγονός που δείχνει πως πιθανότερα να αποσκοπούσε στο να βρει μια θέση ως μηχανικός του στρατού ή αρχιτέκτονας, καθώς οι ηγεμόνες της εποχής εμπλέκονταν διαρκώς σε στρατιωτικές εκστρατείες και συγκρούσεις.
Η πρώτη παραγγελία για τον ντα Βίντσι ήρθε τελικά από την αδελφότητα των φραγκισκανών μοναχών. Συγκεκριμένα, του ανατέθηκε – σε συνεργασία με δύο ακόμα ζωγράφους – ένα σημαντικό έργο αφιερωμένο στην γιορτή της Άμωμης Σύλληψης. Το έργο αυτό ήταν η Παναγία των Βράχωνπου ολοκληρώθηκε σε δύο εκδοχές. Στην πραγματικότητα, ήταν ένας πίνακας ο οποίος έκρυβε για 364 ημέρες του χρόνου την κυρίως λατρευτική εικόνα της εκκλησίας. Την ημέρα της εορτής, στις 8 Δεκεμβρίου, ένας ειδικός μηχανισμός με τροχαλίες μετακινούσε τον πίνακα του ντα Βίντσι και αποκάλυπτε ένα άγαλμα της Παναγίας με το θείο βρέφος.
Με την Παναγία των Βράχων ο Λεονάρντο καθιερώθηκε ως ζωγράφος στο Μιλάνο. Σημαντικές πληροφορίες για άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες στη δεκαετία του 1480 δεν είναι διαθέσιμες. Γνωρίζουμε ωστόσο πως σχεδίαζε συσκευές και μηχανές για τον στρατό, όπλα και βαριά οχήματα. Παράλληλα έκανε αρχιτεκτονικά σχέδια για διάφορες εκκλησίες των μάγων για την κυρίως αγία τράπεζα της εκκλησίας του Σαν Ντονάτο. Αυτή η παραγγελία ίσως να αποτέλεσε το λόγο για τον οποίο εγκατέλειψε ένα προηγούμενο έργο του, τον Άγιο Ιερώνυμο. Ωστόσο, και η Προσκύνηση των Μάγων τελικά θα μείνει ημιτελής πιθανόν λόγω της μετακόμισης του ντα Βίντσι στο Μιλάνο το 1482.
Ο Λεονάρντο ως φυσικός επιστήμονας
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1480, ο ντα Βίντσι καταπιανόταν με όλα σχεδόν τα επιστημονικά πεδία. Ιδιαίτερο πάθος διέθετε ο Λεονάρντο για την γεωμετρία αφού προσπαθούσε να εξηγήσει το ανθρώπινο σώμα με βάση αυτήν και να την συσχετίσει με διάφορα στοιχεία της φύσης. Σώζονται ως σήμερα σπουδές του και σχέδια, όχι μόνο για στρατιωτικό εξοπλισμό αλλά και για ευφάνταστες ιπτάμενες μηχανές, μελετώντας σχολαστικά την αεροδυναμική και παρατηρώντας το πέταγμα των πουλιών. Τα σχέδια του και οι εφευρέσεις του ξεπερνούσαν συχνά κατά πολύ τις τεχνικές δυνατότητες της εποχής. Και για να κλείσουμε με τον Λεονάρντο ως ταλαίπωρη ανθρώπινη ύπαρξη, και για να περάσουμε στον μεγαλεπήβολο, πανεπιστήμονα, εφευρέτη και ζωγράφο, θα αναφέρουμε ότι κινδύνευσε να κλειστεί ακόμη και στα κάτεργα για το απαγορευμένο του πάθος, όταν «το 1476, μέσω ενός ανώνυμου σημειώματος που ρίχτηκε σ’ έναν κάδο, από εκείνους που ήταν τοποθετημένοι σε ολόκληρη την πόλη για τη συλλογή πληροφοριών και την παρακολούθηση των πολιτών, εκτοξεύτηκαν σκανδαλώδεις κατηγορίες εναντίον τεσσάρων ανδρών, ένας από τους οποίους ήταν ο Λεονάρντο ντα Βίντσι». Γνωρίζουμε ότι ζωγράφιζε ερωτικές φιγούρες νεαρών στους πίνακές του και υποθέτουμε πως ήταν ομοφυλόφιλος, ωστόσο ο ανώνυμος κουτσομπόλης απέσυρε τελικά τις κατηγορίες και ο Λεονάρντο κρίθηκε «υπεράνω πάσης υποψίας»
Παναγία των Βράχων
Η Παναγία με το Γαρύφαλλο
Μολονότι πρόκειται μόνο για εικασία, ο θεατρικός προορισμός αυτού του περίφημου «αυτο-κίνητου» συστήματος που επινόησε ο Ντα Βίτσι είναι πολύ ενδιαφέρον ενδεχόμενο. Οι πρώτες ιδέες για την πτητική μηχανή γεννιούνται στη Φλωρεντία, την νεανική περίοδο του Λεονάρντο, στο περιθώριο μελετών και σχεδίων για μηχανικές φτερούγες αγγέλων και δαιμόνων φτιαγμένων για θρησκευτικές παραστάσεις, θεατρικό είδος ιδιαίτερα δημοφιλές στη Φλωρεντία του 15ου αιώνα, με το οποίο είχαν ασχοληθεί καλλιτέχνες και μηχανικοί του διαμετρήματος του Φιλίπο Μπρουνελέσκι. Το φύλλο είναι μια τυπική σελίδα εργασίας, στην οποία, όπως και στα πιο ολοκληρωμένα σχέδια που προορίζονται όλες οι λεπτομέρειες, γεγονός που πάντα έβαζε σε σκέψεις όσους έχουν προσπαθήσει να ερμηνεύσουν αυτό το σχέδιό του. Αυτή είναι και μια συνέπεια του χαρακτήρα αυτών των σχεδίων ως σπουδών «υπό εξέλιξη» : ο Ντα Βίντσι αποτυπώνει σε σχέδιο μια συγκεκριμένη ιδέα και στη συνέχεια προσθέτει κάποιες λεπτομέρειες με τις οποίες ασχολείται σε μια ορισμένη φάση. Περισσότερο κι από την περίπτωση των σχεδίων προς παρουσίαση, που συχνά μοιάζουν να εξαντλούνται σε μια διάσταση φανταστική ή έντονα θεωρητική, σε τούτη τη σπουδή είναι αισθητή η παρουσία ενός εργαστηρίου. Τα σχέδια αυτά φαίνεται πως δημιουργούνταν για να εξηγούν στον ίδιο και/ή σε όποιον τον βοηθούσε τον τρόπο κατασκευής του ενός ή του άλλου μέρους του μηχανισμού.
Ο Λεονάρντο ασχολείται με συστήματα μετακίνησης πάνω σε διάφορους τομείς. Ασφαλώς οι πολεμικές μηχανές ήταν ένας από τους τομείς στους οποίους πολύ σύντομα και σε αρκετές περιπτώσεις χρειάστηκε να επιλύσει προβλήματα όπως αυτό της μετακίνησης πυροβόλων μεγάλου βάρους. Εισάγει διάφορες καινοτομίες στον τομέα αυτό [για παράδειγμα, σχετικές με τη διατομή των τροχών ή τον προσανατολισμό τους ]. Κατόπιν αφιερώνεται στα συστήματα μετακίνησης αυτά καθαυτά, και μία από τις μηχανές πάνω στις οποίες εργάζεται συχνότερα είναι η άμαξα σε τρεις τροχούς. Σε ένα σχέδιο της νεανικής του ηλικίας επινοεί ένα ενδιαφέρον σύστημα αυτοκίνησης, το οποίο ετίθετο σε λειτουργία από ένα ή περισσότερα άτομα που βρίσκονταν στο εσωτερικό της άμαξας και χάρη σε ένα έξυπνο σύστημα μετατροπής και πολλαπλασιασμού της κίνησης. Το σύστημα αυτό, αν και πιο προχωρημένο σε σχέση με τις απίθανες άμαξες άμαξες με πανί που κινούνταν με τον άνεμο και περιγράφονταν στα χειρόγραφα κάποιων προκατόχων του τού 15ου αιώνα, βασιζόταν σε ένα μηχανισμό γραναζιών αποτελούμενο από τροχούς και μπομπίνες, που επιβαρύνονταν από τον παράγοντα της τριβής, η οποία θα δυσκόλευε, μέχρι να εξουδετερώσει τελείως, την προσπάθεια των ανθρώπων που ήταν επιφορτισμένοι με την κίνηση, Πιο προχωρημένο είναι επομένως το αυτοκινούμενο σύστημα που προτείνεται στο εξεταζόμενο σχέδιο̇ το σύστημα αυτό στηρίζεται στη χρήση ελατηρίων, μηχανικών εξαρτημάτων τα οποία ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι θα αναλύσει λεπτομερώς στην Πραγματεία περί Μηχανών Μερών [Trattato sugli elementi macchinali] και τα οποία, σε ορισμένες μελέτες, εφαρμόζει και στις πτέρυγες της πτητικής μηχανής.
Leonardo da Vinci 
